عفونت ادراری بانوان
قبل از هرچیز راه های پیشگیری از عفونت ادراری بانوان را مورد بررسی قرار می دهیم:
- استفاده از کاندوم ضد قارچ و ضد باکتری
- ادرار کردن بلافاصله پس از مقاربت
- ایستفاده لباس زیر با کیفیت و تمیز
- شیوه‌های بهداشت شخصی پس از ادرار کردن و یا مدفوع کردن
- حمام کردن منظم
- کمتر نگهداشتن ادرار
- استفاده از نوار بهداشتی با کیفیت و شستشوی واژن
- اگر از رابطه جنسی با انگشت یا زبان بحره می برید قبل از آن شریک جنسیتان باید کاملا بهداشت را رعایت کند
- اگر رابطه جنسی مقعدی برقرار می کنید به هیچ وجه مجدد از طریق واژن ارتباط برقرار نکنید ( کاندوم ضد قارچ عفونت ادراری )
چرا عفونتهای ادراری در خانم‌ها شایع‌ترند؟
البته در دوران نوزادی چندان فرقی نمی‌کند ولی از ۳ سالگی به بعد، این میزان در خانم‌ها افزایش پیدا می‌کند و چند علت مهم در این زمینه وجود دارد که مهم‌ترینش، آناتومی ناحیه ادراری و تناسلی خانم‌هاست. طول مجرای ادرار در خانم‌ها خیلی کوتاه‌تر از آقایان است و همین امر، عفونتهای ادراری را که عمدتا بالارونده هستند، افزایش می‌دهد. علت دوم، نزدیک بودن مقعد و واژن به مجرای ادرار است بنابراین یکی از عواملی که سبب عفونتهای ادراری در خانم‌ها می‌شود تماس جنسی است. در هر تماس، حجم بسیار زیادی میکروب وارد مجرای ادرار می‌شود که اگر خانم به‌موقع و پس از تماس جنسی ادرار نکند یا حجم مایعاتی که استفاده می‌کند کم باشد، به عفونت ادراری مبتلا خواهدشد. عامل دیگر، قطع و وصل جریان ادرار هنگام ادرار کردن است. بعضی‌ها به اشتباه فکر می‌کنند این‌کار برای تقویت عضلات ناحیه لگن مفید است؛ در حالی که قطع کردن جریان ادرار سبب ایجاد خلاء یا مکش در آن ناحیه شده و این خلاء تمام میکروب‌های بیماری‌زای اطراف مقعد و واژن را به داخل مجرای ادرار می‌کشاند و سبب ایجاد عفونت ادراری می‌شود. عدم رعایت بهداشت نیز علت دیگر است. با رعایت بهداشت به راحتی می‌توان از بسیاری از عفونتهای ادراری پیشگیری کرد. مهمترین نکته این است که هنگام شست‌وشو و طهارت و حتی خشک کردن، دست یا دستمالی که به ناحیه مقعد کشیده می‌شود، به سمت جلو نیاید. بنابراین با شستن از جلو به سمت عقب می‌توان از عفونت‌ها پیشگیری کرد. همچنین عوض نکردن لباس زیر به‌طور مرتب و وجود رطوبت و نم در آن سبب ایجاد کلونی‌های میکروبی و قارچی در لباس زیر می‌شود. سعی کنید لباس زیرتان همیشه خشک باشد. البته برخی میکروب‌ها به نام لاکتوباسیل هم در این ناحیه هستند که در اطراف واژن زندگی می‌کنند و محیط اطراف واژن و مجرای ادرار را اسیدی و این منطقه را برای رشد باکتری‌ها نامناسب می‌کنند. حال اگر به هر دلیل این لاکتوباسیل‌ها از بین بروند، اسیدیته منطقه به هم می‌خورد و جهت رشد سایر باکتری‌ها مناسب می‌شود.
چه عللی ممکن است لاکتو باسیل‌ها را از بین ببرد؟
اولین علتش یائسگی است. از آنجا که در دوران یائسگی، سیستم هورمونی قطع می‌شود لاکتوباسیل‌ها می‌میرند. علت دوم استفاده از شوینده‌ها مانند شامپو، صابون، مواد خوشبوکننده و… است. نشستن در تشت آب همراه با جوش‌شیرین، نمک، بتادین و… نیز بدون تجویز پزشک متخصص سبب از بین رفتن سد محافظتی این منطقه می‌شود.
با مشاهده چه علایمی می‌توان به عفونت ادراری پی برد؟
اولین علامت عفونت ادراری، احساس ناراحتی هنگام ادرار کردن است. این احساس می‌تواند خودش را به صورت سوزش، قلقلک مجرای ادرار، درد در انتهای ادرار کردن و درد در ناحیه استخوان عانه یا زیر شکم نشان دهد. علامت‌های دیگر شامل تکرر ادرار همراه با درد، ادرار بدبو، تغییر رنگ ادرار به سمت تیره یا رنگ چای و وجود خون واضح در ادرار همراه با دفع لخته است. در مواردی که عفونت ادرار به سمت کلیه‌ها کشیده شود، به این علایم، تب و درد پهلو هم اضافه می‌شود.
باوجود همه این علایم دردناک، باز هم ممکن است فردی به پزشک مراجعه نکند؛ تا جایی که عفونت به کلیه‌ها برسد؟!
بله! گاهی اوقات ممکن است شرایطی پیش بیاید که دسترسی به پزشک وجود نداشته باشد. در این صورت، اولا مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک را به هیچ‌وجه توصیه نمی‌کنیم. بیمار باید تا آنجا که امکان دارد از مایعات فراوان استفاده کند؛ تا جایی که رنگ ادرار شفاف شود. این‌کار، بهترین شروع برای درمان عفونتهای ادراری است زیرا سبب می‌شود میزان دفع افزایش یافته و میکروب‌های بیشتری دفع شوند. اگر عفونت ادرار محدود به مجاری تحتانی ادراری باشد، حتی ممکن است بدون درمان هم خوب شود ولی اگر عفونت به سیستم ادراری فوقانی کشیده شود، نیاز به اقدام درمانی و دخالت پزشکی دارد.
با توجه به این موضوع که شیوع این عفونت در زنان بالاتر است، ابتلا به آن تا چه حدی مشکل‌ساز نیست؟
عفونت ادراری تا ۳ بار در سال در خانم‌های سالم طبیعی است؛ یعنی اگر خانمی تجربه ۳ بار عفونت ادراری را در سال داشته باشد، فقط به یک بار آزمایش ادرار و درمان آنتی‌بیوتیکی مناسب نیاز دارد و نه بیشتر؛ ولی اگر عفونت بیشتر از ۳ بار در سال رخ بدهد، نیاز به درمان جدی پیدا می‌کند.
خیلی‌ها تا زمانی که علامت دارند آنتی‌بیوتیک‌هایشان را مصرف می‌کنند و پس از رفع علایم، آنها را قطع می‌کنند. این کار چه خطری ممکن است داشته باشد؟
هدف ما در درمان این است که بیمار با داروی کم درمان شود. در بررسی‌ها دیده شده که اگر بیمار یک هفته دارو بخورد هیچ فرقی نمی‌کند با زمانی که ۵ روز یا ۳ روز دارو می‌خورد بنابراین امروزه توصیه می‌شود برای یک عفونت ادراری ساده از برنامه آنتی‌بیوتیکی ۳ روزه استفاده شود و بیش از آن ادامه نداشته باشد؛ مگر آنکه بیمار علامت‌دار باشد. بنابراین اگر علایم بیماری پس از ۴۸ ساعت بهبود پیدا نکرد نیاز به بررسی مجدد است. ۳ روز دارو خوردن هم فکر نمی‌کنم برای کسی سخت باشد.
راه های درمان که باید صد در صد با مشاوره پزشک باشد
مهمترین مبنای درمان استفاده از آنتی بیوتیک‌ها است. گاهی اوقات در طول چند روز اول علاوه بر آنتی بیوتیک، فنازوپیریدین تجویز می‌شود تا به تسکین سوزش و رفع اضطرار ناشی از عفونت مثانه کمک کند. با این حال، با توجه به مشکلات ایمنی ناشی از استفاده از آن و به ویژه افزایش خطر ابتلا به متهموگلوبینمی (میزان متهموگلوبین بالاتر از سطح عادی در خون) استفاده مداوم از آن توصیه نمی‌شود. ممکن است استامینوفن (پاراستامول) نیز برای تب استفاده شود.
در زنانی که عفونت دستگاه ادراری ساده به‌طور مکرر در آنها رخ می‌دهد، تنها در صورتی که درمان اولیه با شکست مواجه گردد، ممکن است خود درمانی پس از بروز علائم و پیگیری پزشکی منجر به بهبود شود. نسخه آنتی بیوتیک را می‌توان از طریق تلفن به داروساز اعلام کرد.
عفونتهای غیرپیچیده را می‌توان تنها بر اساس علائم تشخیص داد و درمان کرد. آنتی بیوتیک‌های خوراکی نظیر تری‌متوپریم/سولفامتوکسازول (TMP / SMX)، سفالوسپورین‌ها، نیتروفورانتوئین و یا فلوروکینولون زمان بهبود را به‌طور قابل ملاحظه‌ای کوتاه می‌کنند و به همان اندازه مؤثر هستند. معمولاً یک دوره درمان سه روزه با تری‌متوپریم، TMP/SMX یا یک فلوروکینولون کفایت می‌کند، حال آن که درمان با نیتروفورانتوئین به ۵ – ۷ روز زمان نیاز دارد. با شروع درمان، علائم باید در عرض ۳۶ ساعت بهبود پیدا کند. در حدود ۵۰٪ از افراد بدون درمان طی چند روز یا چند هفته بهبود می‌یابند. انجمن بیماری‌های عفونی آمریکا استفاده از فلوروکینولون به‌عنوان نخستین درمان را به دلیل نگرانی از ایجاد مقاومت در برابر این دسته از داروها توصیه نمی‌کند. با وجود هشدار مذکور، در اثر استفاده وسیع از تمام این داروها، مقاومت‌هایی در برابر آنها به‌وجود آمده است. در برخی از کشورها تری متوپریم به تنهایی معادل TMP/SMX محسوب می‌شود. در عفونتهای ساده دستگاه ادراری در کودکان، آنها اغلب به یک دوره سه روزه آنتی بیوتیک پاسخ می‌دهند.
درمان عفونت ادراری بانوان بدون نیاز به دارو
افراد می‌توانند با رعایت نکات زیر، برای درمان عفونت ادراری بانوان کمتر به دارو احتیاج پیدا کنند:
- سعی کنید مصرف مایعات را زیاد کنید تا زودبه‌زود به دستشویی بروید تا عفونت های موجود در دستگاه ادراری‌تان خارج شود.
- حمام بروید و از دوش آب داغ استفاده کنید. اگر چه این روش از نظر پزشکان و محققان علوم پزشکی ثابت نشده است، اما بسیاری از افراد مبتلا به عفونت دستگاه ادراری بعد از حمام آب داغ احساس کاهش خارش و سوزش و درد را اعلام می‌کنند.
- مصرف مرکبات و غذاهای حاوی ویتامین ث را در برنامه غذایی خود قرار دهید. این نوع مواد به دلیل داشتن خاصیت اسیدی، بسیاری از عفونتهای دستگاه ادراری را از بین می‌برند.
- افراد مبتلا به عفونت اداری می‌توانند با نوشیدن آب قره قات و یا زغال اخته بسیاری از باکتری‌های عفونت ادراری را از بین ببرند.
- از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار و گازدار و غذاهای تند و پرادویه اجتناب کنید.
- از مصرف الکل و سیگار جدا خودداری کنید.
- اگر درد و سوزش ناحیه دستگاه ادراری بیش از ۲۴ ساعت به طول انجامید، حتما نزد پزشک متخصص کلیه و مجاری ادرار بروید.خرید کاندوم ضد قارچ
خرید کاندوم آنتی باکتریال
خرید ژل تاخیری ، خرید ژل روان کننده
خرید اسپری تاخیری
اگر چه رعایت نکته‌های مطرح شده در بالا بسیار ضروری است، اما اگر علایم بیماری پس از مدتی از بین نرفتند، برای جلوگیری از ابتلا به عفونت مزمن (طولانی مدت) ادراری و یا جلوگیری از انتقال عفونت به بخش‌های دیگر بدن مثل کلیه، باید سریعا اقدامات پزشکی انجام گیرد.
دیگر مقالات مفید و خواندنی :
واژینیسموس چیست و چگونه درمان می شود
